Mtihani wa Kiswahili 2 Kidato cha Sita 2020 2 Fomati Mpya

By

Kitabu kimefunuliwa kurasa.

Maelekezo ya Kufanya Mtihani Ili Usahihishwe na Mwalimu:

1. Mtu yeyote na popote alipo anaruhusiwa kufanya mtihani huu.
2. Fanya mtihani huu kwa kutumia aina yoyote ya karatasi.
3. Ukimaliza, piga picha karatasi hizo kisha zitume WhatsApp kwenye namba ya Mwalimu Makoba, 0754 89 53 21.
4. Subiri mtihani wako usahihishwe, Urudishiwe na ufanyiwe masahihisho.
5. Gharama ya mtihani huu ni shilingi 2,000/= (elfu mbili).
Namba za malipo ni: M – Pesa 0754 89 53 21 (Daud Mhuli) na Tigo pesa 0653 25 05 66 (Daud Mhuli).

Muda: Saa Tatu

Sehemu A (Alama 40)

Jibu maswali yote

    1.   Orodhesha dhima nne za tamthiliya ya Kiswahili tangu kupata uhuru mpaka hivi sasa.

    2.   Jadili kwa ufupi dhima nne za mhakiki wa kazi za fasihi.

   3.   Kwa kutumia mifano, jadili kwa ufupi jinsi uandishi wa riwaya ulivyoisaidia jamii yetu. Toa hoja tano.

    4.   Soma kwa makini habari hii kisha jadili vipengele vya fani vilivyotumika:
“Mako, nirejeshe nyumbani, njia iko wapi?” aliuliza Chimota bila ya salamu. Sikuijua njia ya kurejea nyumbani, nikamtazama nikitabasamu kisha nikamjibu,
“Siijui njia, nilijikuta niko huku kwa ulozi wa babu yako, sifahamu kabisa nilifikaje maeneo haya.” Jibu hili lilikuwa baya kabisa kwa Chimota, alikosa matumaini akakaa chini kwa huzuni. Bila shaka aliyachoka maisha ya mapambano, alichoka kukaa msituni akiwindwa, alitamani kuwa sehemu salama nyumbani kwa babu yake.
Tukiwa tumekaa pale tukitafakari namna ya kurejea nyumbani, tulisikia muungurumo wa kitu kama ndege. Vumbi jingi likatimka. Chimota aliitazama kwa tahadhari, akataka kushambulia, lakini nikamkamata mkono wake kumsihi asubiri kwanza tuone ni nani alikuwa akielea katika chombo hicho.
Chombo kilizidi kushuka chini mpaka kikawa sawa na urefu wangu nikisimama wima, ndani ya Chombo hicho mzee mwenye nywele nyeupe akachungulia, alikuwa Samike. Mimi na Chimota tukatazamana kwa furaha, Chimota alimkumbuka babu yake, hakumsahau!
Amri ilitoka ikitutaka tuingie chomboni, nami nikamshika Chimota, nikamuingiza humo, kisha nikafuata mwenyewe. Sasa tukawa watu watatu ndani ya chombo kilichopaa. Tulitazamana kwa nyuso za furaha isiyo kifani. Naye mzee akatamka, “sasa tunarejea nyumbani.” kisha akakichochea chombo tayari kwa safari.
Lakini kabla chombo hakijachochewa sawasawa, Chimota akamshika mkono babu yake, akanena kwa sauti tulivu, “hatuwezi kurejea nyumbani, mama yupo huku, lazima tumuokoe!”
“Mama yako alikufa, kafikaje huku?” Samike aliuliza. Kabla Chimota hajatoa maelezo, tulimuona msichana akikimbia kuomba msaada, nyuma, alifukuzwa na askari waliopanda fisi. Samike alimtambua msichana yule, alikuwa mtoto wake wa pekee. Chimota alimtambua msichana yule, alikuwa mama yake mzazi. Nami nilimtambua msichana yule, alikuwa mpenzi mpya niliyempata matekani!
Chimota hakutaka mchezo mbele ya binti yake, akarusha kombola kali, askari na fisi wakaanguka chini. Kama ilivyokawaida yao, wachache waliobaki, wakarudi nyumbani!
Tulimchukua binti yule, alipokaa, tukatazamana kwa aibu! Samike akaondoa chombo kwa kasi, mengi aliyokuwa nayo, angeyasema tukifika, hakutaka kuzungumza, alijali usalama wetu. Nami nikawaza, “sasa nimepata mke, mimi si popo tena, mimi ni shujaa Mako!”

Sehemu B (Alama 60)

Jibu maswali matatu. Swali moja lazima litoke katika ushairi.

    5.   “Waandishi wana kazi moja tu, kupiga vita mambo yanayozuia maendeleo ya jamii.” Jadili ukweli wa kauli hii kwa kutumia diwani mbili ulizosoma. Hoja tatu kwa kila diwani.

    6.   Jadili miundo mitatu tofauti ya mashairi kwa kila diwani kati ya diwani mbili ulizosoma.

    7.   Jadili dhamira zenye uhalisia katika riwaya mbili ulizosoma. Tumia hoja tatu kwa kila kitabu.

    8.   Chagua wahusika wawili kutoka kila tamthiliya, kisha eleza wasifu wao. Toa hoja tatu kwa kila kitabu.

Popular posts from this blog

Jinsi ya Kuandika CV | Mfano wa CV Wasifu

By
Image
Kitaalamu Zaidi, Tunaweza Kukuandikia Barua ya Maombi ya Kazi na CV Uitwe Katika Usaili na Upate Kazi. Barua Tsh. 5,000/= na CV Tsh. 9,000/=. Gusa Hapa Kuwasiliana Nasi. CV au wasifu ni kitu cha lazima kwa yeyote anayeomba kazi. Watu wengi wanaokosa kazi, tatizo huwa siyo wao, bali tatizo huwa ni CV zao. Kumekuwa na makosa mengi katika uandishi wa CV jambo ambalo limesababisha watafuta kazi wengi kushindwa kuitwa kwenye usaili. Makala hii itakueleza namna sahihi ya kuandika CV, utaitwa katika ‘interview’ nyingi endapo utaandika CV sahihi. Tena nakukumbusha, kila taaluma ina aina yake ya CV, CV ya rubani haifanani na CV ya injinia. Vivyo hivyo, CV ya mpishi haifananani na CV ya Mwalimu. Pia nakukumbusha usome jinsi ya kuandika barua ya maombi ya kazi , kwani CV huenda pamoja na barua ya maombi ya kazi. Hatua ya kwanza nitaonesha mfano wa CV kwa lugha ya Kiswahili na hatua ya pili nitaonesha mfano wa CV kwa lugha ya Kiingereza halafu utachagua mwenyewe utumie lugha gani katika kua
Read More»

Jinsi ya Kuandika Barua ya Maombi ya Kazi Mwaka 2024

By
Image
Kitaalamu Zaidi, Tunaweza Kukuandikia Barua ya Maombi ya Kazi na CV Uitwe Katika Usaili na Upate Kazi. Barua Tsh. 5,000/= na CV Tsh. 9,000/=. Gusa Hapa Kuwasiliana Nasi. Umewekeza katika elimu yako, una kila sifa ya kupata kazi fulani lakini hupati kazi hiyo, inawezekana kabisa sababu mojawapo inayokufanya usipate kazi unayoitaka ni kutokujua kuandika barua ya maombi ya kazi au unapoandika, unaandika katika namna mbaya inayofanya waajiri wakupuuze. Kwa muda mrefu nimekuwa nikiulizwa na wanafunzi na wasomaji wa mtandao wangu kuhusu jinsi ya kuandika barua ya maombi ya kazi kwa kiswahili, na wengine huuliza kuhusu jinsi ya kuandika barua ya maombi ya kazi kwa kiingereza. Waombaji wengi huuliza kuhusu maombi ya kazi ya udereva, hotelini, kazi za polisi, ualimu, afya utendaji wa kijiji na kazi chungu nzima ambazo haziwezi kutosha hapa zikiandikwa. Kazi zote siku hizi zinahitaji kuandika barua, hata kama unataka kujitolea, lazima utaandika barua! Isivyo bahati ni kuwa, hata mtandaoni
Read More»

Sifa Bainifu za Irabu ya Kiswahili Sanifu

By
Image
Fafanua kwa kina huku ukitumia mchoro sifa bainifu za irabu ya Kiswahili sanifu. Irabu ni aina ya vitamkwa ambavyo hutolewa pasi, bila kuwepo kizuizi chochote katika mkondohewa au hewa itokayo mapafuni ikipitia katika chemba ya kinywa au ya pua iwapo irabu hiyo itasilimishwa. Irabu ziko za aina nyingi lakini tutatumia zaidi irabu za lugha ya Kiswahili. Katika kuainisha sifa za irabu ni lazima kuzingatia lugha ambamo irabu hizo zinatumika, kwa sababu kila lugha huchagua idadi ya irabu kadhaa kutoka katika bohari la sauti kwa kuzingatia irabu msingi ambacho ndicho msingi wa irabu za lugha mbalimbali. Kuhusu lugha za Kibantu kuna irabu kuu tano ambazo hutumika karibu katika lugha nyingi za Kibantu na lugha ya Kiswahili ikiwemo kama asemavyo Massamba na wenzake (2004). Irabu hizo huwakilishwa kiimaandishi kama ifuatavyo. Maandishi ya kawaida Maandishi ya kifonetiki a) i                        [i] mfano katika neno l i a, p i ka b) e                      [ε] mfano katika neno ch
Read More»