Jinsi ya Kuandika Hotuba

By
Jinsi ya Kuandika Hotuba
Hotuba ni maelezo ambayo hutolewa na mtu mbele ya watu kuhusu mada fulani.

MUUNDO WA HOTUBA

-      Mwanzo. Huu huambatana na salamu.
-      Utangulizi. Hutaja watu na kuwatambulisha kulingana na vyeo vyao.
-      Kati. Hiki ni kiini cha hotuba. Mawazo yote makuu hukaa hapa.
-      Mwisho. Muhtasari wa yale yaliyoelezwa. Pia, msemaji hupata nafasi ya kuaga na kushukuru.
Sasa tazama mfano halisi wa hotuba ambao umeandikwa kama majibu ya swali la nane mtihani wa kumaliza kidato cha nne 2010.
Eleza tofauti iliyopo kati ya hotuba na risala. Andika hotuba kuhusu “Maji ni Uhai.”
Kwa kuwa mjadala wetu ni hotuba, risala haitazungumziwa, bali nitajikita katika kuonyesha mfano wa hotuba.
MAJI NI UHAI
Wanakijiji oyeeeeeeh!
Ndugu Mwenyekiti wa Kijiji, ndugu Katibu wa Kijiji, Ndugu Wanakijiji wote mabibi na mabwana. Ninafurahi kusimama mbele yenu na kuzungumza. Nikiwa kama mwanaharakati wa muda mrefu wa utunzaji wa vyanzo vya maji, leo nasimama tena kuwaeleza na kuuthibitishia umma huu kuwa maji ni uhai.
Asilimia sabini ya miili yetu ni maji. Hivyo bila maji mwanadamu hawezi kuishi lau kwa mwaka mmoja. Sisi ni maji, lazima tuishi kwa tahadhari kubwa kuyanusuru maji haya yasipotee tukaadhirika.
Laiti kama tungepata nafasi ya kutembelea watu waishio jangwani, tukawaona jinsi wanavyopata shida ya maji, tungejifunza kitu. Kuna visa kadhaa vimekuwa vikiripotiwa katika vyombo vya habari kuhusu watu na wanyama waliokufa kwa ukosefu wa maji.
Ukiachilia mbali matumizi yetu, hata viumbe wengine kama mamba, samaki, viboko na pweza wanategemea maji hayahaya ili waendelee kuishi. Ndugu zangu lazima sasa tukubaliane kuwa, maji ni uhai.
Ni kipi hakihitaji maji? Hata viwanda hivi tunavyovitegemea kwa uzalishaji wa bidhaa, bila maji ya kupozea mitambo yake haviwezi kufanya kazi. Mwaka jana nikiwa na Mheshimiwa Mwenyekiti wa Kijiji hiki tulikumbwa na kasheshe ya kuharibikiwa na injini ya gari letu, tulipochunguza tukagundua ilichemka kupita kiasi kwa kukosa maji!
Wanyama na mimea tunaowategemea kwa chakula ili tuendelee kuishi, wanategemea maji. Kilimo bila maji hakuna kitu. Bila maji wote tutakwisha na kusahaulika mara moja.
Niwaombe ndugu zangu, tuiache mara moja hii tabia mpya iliyozuka. Tabia ya kunywesha mifugo katika vyanzo vya maji itatuletea balaa. Pia, kuna mkasa mwingine wa watu kukata miti hovyo. Hatukatazi kukata miti, lakini hakikisha unapokata mti uwe na kibali maalumu na pia, kata mti panda mti. Vijana wa siku hizi wamebadili msemo huu, wanasema panda mti ndipo ukate mti! Nawaunga mkono.
Ni matumaini yangu makubwa mtayafanyia kazi yote niliyoyasema. Msingi zaidi, tuhakikishe tunaepuka tabia zote ambazo zitatuharibia vyanzo vyetu vya maji. Mwisho niwashukuru wote kwa kunisikiliza, nasema asanteni sana.

Popular posts from this blog

Uhakiki wa Tamthiliya ya Kilio Chetu

By
Image
TAMTHILIYA; KILIO CHETU MWANDISHI; MEDICAL AID FOUNDATION MCHAPISHAJI; TANZANIA PUBLISHING HOUSE MWAKA; 1995 JINA LA MHAKIKI; Mwalimu Daud Makoba Kilio chetu ni tamthiliya inayovunja ukimya uliotawala miongoni mwa jamii katika kutatua matatizo makubwa ambayo chimbuko lake ni mahusiano ya kijinsia. Katika tamthiliya hii vijana wanatoa sauti ya jitimai iliyojaa sononeko na shutuma dhidi ya wazazi, walezi na viongozi ambao wanafumbia macho suala hili nyeti. Ndiyo maana tamthiliya hii inasisitiza sana haja ya kuwapa vijana elimu juu ya mahusiano ya kijinsia badala ya hofu na vitisho ambavyo vimedhihirika kupitia hali halisi ya kuwa vimeshindwa. FANI MUUNDO Tamthiliya hii imetumia muundo wa moja kwa moja. Inaanza kwa kutuonesha wazazi wakibishana juu ya kutoa elimu ya jinsia na mahusiano. Mwisho Joti mtoto ambaye hakupatiwa elimu hiyo anampa mimba mtoto mwenzake Suzi. Baadae Joti anakufa kwa UKIMWI. Pia tamthiliya hii imegawanywa katika sehemu sita. sehemu y
Read More»

Jinsi ya Kuandika CV | Mfano wa CV Wasifu

By
Image
Kitaalamu Zaidi, Tunaweza Kukuandikia Barua ya Maombi ya Kazi na CV Uitwe Katika Usaili na Upate Kazi. Barua Tsh. 5,000/= na CV Tsh. 9,000/=. Gusa Hapa Kuwasiliana Nasi. CV au wasifu ni kitu cha lazima kwa yeyote anayeomba kazi. Watu wengi wanaokosa kazi, tatizo huwa siyo wao, bali tatizo huwa ni CV zao. Kumekuwa na makosa mengi katika uandishi wa CV jambo ambalo limesababisha watafuta kazi wengi kushindwa kuitwa kwenye usaili. Makala hii itakueleza namna sahihi ya kuandika CV, utaitwa katika ‘interview’ nyingi endapo utaandika CV sahihi. Tena nakukumbusha, kila taaluma ina aina yake ya CV, CV ya rubani haifanani na CV ya injinia. Vivyo hivyo, CV ya mpishi haifananani na CV ya Mwalimu. Pia nakukumbusha usome jinsi ya kuandika barua ya maombi ya kazi , kwani CV huenda pamoja na barua ya maombi ya kazi. CV Bora ni Ipi? Ukurasa Mmoja au Kurasa mbili hadi tatu? CV bora ni ile yenye kurasa mbili hadi tatu. Watu wengi wanapojifunza namna ya kuandika CV, wamekuwa wakiona CV zenye ukurasa
Read More»

Jinsi ya Kuandika Risala | Kiswahili Kidato Cha Nne

By
Image
Risala ni hotuba fupi iliyokatika maandishi na ambayo husomwa mbele ya mgeni rasmi ikielezea kuhusu mafanikio, changamoto na maombi ya kundi fulani. Muundo wa Risala -       Utangulizi. Katika kipengele hiki, cheo cha kiongozi (mgeni rasmi) hutajwa. Pia kundi linalowakilishwa. -       Kiini. Mafanikio ya kundi, changamoto za kundi, mapendekezo na ushauri. -       Hitimisho. Kipengele hiki hukaa shukrani. Sasa hebu tazama mfano huu wa risala: Swali; Jifanye wewe ni mwanafunzi wa kidato cha nne na umechaguliwa kuandaa risala itakayosomwa mbele ya mgeni rasmi siku ya mahafali yako ya kumaliza kidato cha nne. Andika risala utakayoisoma siku hiyo. RISALA YA WANAFUNZI WA KIDATO CHA NNE KWA MGENI RASMI Ndugu mgeni rasmi, waalimu, wazazi, wanafunzi wenzetu, wageni waalikwa mabibi na mabwana. Ndugu mgeni rasmi, tunayofuraha kukualika leo hii katika sherehe yetu ya mahafari haya ya kidato cha nne ili usherehekee pamoja nasi na zaidi uweze kusikia mafanikio y
Read More»