Nadharia Mbalimbali Zinazoeleza Maana ya Fasihi

By
NADHARIA MBALIMBALI ZINAZOELEZEA MAANA YA FASIHI

Tunapouliza maana ya fasihi, tunakutana na maana nyingi kinzani. Maana yake ni kwamba kila mmoja aliifasiri fasihi kwa mtazamo wake. Kutokana na maana hizo kuwa nyingi na kutofautiana, kundi la nadharia hizi lilionekana kuwa na nguvu na ushawishi kiasi juu ya nini hasa maana ya fasihi.

Nadharia mbalimbali zinazojaribu kueleza maana ya fasihi ni:

1.   fasihi ni kioo

Maana yake ni  kwamba, fasihi ni kioo ambacho mtu anaweza akajitazama na kuona taswira yake.
Nadharia hii inakumbana na changamoto mbili:
Kwanza, kioo hakiwezi kumweleza mtu ni wapi anatakiwa ajirekebishe.
Pili, huwezi ukajiona sehemu zote katika kioo.

2.   Fasihi ni hisi

Hii ina maana kwamba, ni lazima mwandishi au mhusika wa kazi yoyote ya fasihi apate mguso fulani ndipo aweze kuandika au kuitoa kazi yake.
Nadharia hii inaibua maswali mengi. Je ni lazima mtunzi wa kazi ya fasihi aguswe ndipo aweze kutoa kazi yake? Bila hisi hakuna kazi ya fasihi? Waandishi wa kazi za fasihi kama Penina Mhando, Kezilahabi, Shaaban Robert na wengineo waliguswa mara ngapi? Maswali haya yanakosa majibu hivyo nadharia hii haijitoshelezi.

3.   Fasihi ni mwamvuli

Kama ambavyo mwamvuli huweza kumkinga mtu dhidi ya mvua na jua kali, ndivyo fasihi ilivyo na uwezo wa kuzikinga amali za jamii zisiharibike.
Hata hivyo nadharia hii inakosa mashiko kwani jamii hubadilika mara kwa mara. Mfano zipo mila na desturi zilizohifadhiwa na makabila mengi na hazina nafasi hii leo. Hivyo, mwamvuli utatoboka kwani hautaweza kuhimili vishindo vya mabadiliko yanayotokea katika jamii.

4. Fasihi ni Sanaa ya Uchambuzi wa Lugha Inavyosemwa, Inavyoandikwa na Kusomwa

Maana hii ina ukweli kwa kiasi fulani kwani ni kweli fasihi msingi wake mkubwa ni lugha na hakuna kazi ya fasihi bila lugha. Hata hivyo si kweli kwamba, fasihi inahusu uchambuzi wa lugha pekee, vipo vipengele vingi kama, dhamira, ujumbe, migogoro, wahusika na vipengele vingine kadha wa kadha.

Nini maana ya fasihi?

Baada ya kutazama nadharia hizo, sasa tutazame maana ya fasihi ambayo inaelekea kukubalika.
Fasihi ni sanaa inayotumia lugha katika kufikisha ujumbe wake. Fasihi huipa jamii maarifa na mbinu za kupambana na mazingira ili kuondoa uozo katika jamii kwa lengo la kuleta haki na maendeleo ya jamii kwa ujumla.

Marejeo:

Nkwera, F. (1978) Sarufi na Fasihi Sekondari na Vyuo. TPH: Dar es Salaam.

Popular posts from this blog

Jinsi ya Kuandika CV | Mfano wa CV Wasifu

By
Image
Kitaalamu Zaidi, Tunaweza Kukuandikia Barua ya Maombi ya Kazi na CV Uitwe Katika Usaili na Upate Kazi. Barua Tsh. 5,000/= na CV Tsh. 9,000/=. Gusa Hapa Kuwasiliana Nasi. CV au wasifu ni kitu cha lazima kwa yeyote anayeomba kazi. Watu wengi wanaokosa kazi, tatizo huwa siyo wao, bali tatizo huwa ni CV zao. Kumekuwa na makosa mengi katika uandishi wa CV jambo ambalo limesababisha watafuta kazi wengi kushindwa kuitwa kwenye usaili. Makala hii itakueleza namna sahihi ya kuandika CV, utaitwa katika ‘interview’ nyingi endapo utaandika CV sahihi. Tena nakukumbusha, kila taaluma ina aina yake ya CV, CV ya rubani haifanani na CV ya injinia. Vivyo hivyo, CV ya mpishi haifananani na CV ya Mwalimu. Pia nakukumbusha usome jinsi ya kuandika barua ya maombi ya kazi , kwani CV huenda pamoja na barua ya maombi ya kazi. Hatua ya kwanza nitaonesha mfano wa CV kwa lugha ya Kiswahili na hatua ya pili nitaonesha mfano wa CV kwa lugha ya Kiingereza halafu utachagua mwenyewe utumie lugha gani katika kua
Read More»

Jinsi ya Kuandika Barua ya Maombi ya Kazi Mwaka 2024

By
Image
Kitaalamu Zaidi, Tunaweza Kukuandikia Barua ya Maombi ya Kazi na CV Uitwe Katika Usaili na Upate Kazi. Barua Tsh. 5,000/= na CV Tsh. 9,000/=. Gusa Hapa Kuwasiliana Nasi. Umewekeza katika elimu yako, una kila sifa ya kupata kazi fulani lakini hupati kazi hiyo, inawezekana kabisa sababu mojawapo inayokufanya usipate kazi unayoitaka ni kutokujua kuandika barua ya maombi ya kazi au unapoandika, unaandika katika namna mbaya inayofanya waajiri wakupuuze. Kwa muda mrefu nimekuwa nikiulizwa na wanafunzi na wasomaji wa mtandao wangu kuhusu jinsi ya kuandika barua ya maombi ya kazi kwa kiswahili, na wengine huuliza kuhusu jinsi ya kuandika barua ya maombi ya kazi kwa kiingereza. Waombaji wengi huuliza kuhusu maombi ya kazi ya udereva, hotelini, kazi za polisi, ualimu, afya utendaji wa kijiji na kazi chungu nzima ambazo haziwezi kutosha hapa zikiandikwa. Kazi zote siku hizi zinahitaji kuandika barua, hata kama unataka kujitolea, lazima utaandika barua! Isivyo bahati ni kuwa, hata mtandaoni
Read More»

Vichekesho vya Kuchekesha na Kuvunja Mbavu 1

By
Image
1. Kukosa hela ni vibaya sana, unaweza kukutana na ng’ombe ukahisi wanakusema. 2. Kama huna gari , huna nyumba, huna simu na huna hela, tofauti yako na kenge ni mkia. 3. Siyo kila anayeamka saa sita mchana ni tajiri, wengine wanapunguza saa za kuteseka. 4. Mtu mmoja aliota anaendesha gari, ikakwama kwenye matope, akaanza kuisukuma. Alipoamka, akajikuta yupo na kitanda jikoni. 5. Maisha ni ya ajabu sana, unakuta mtu hajaoa lakini chumba anachoishi kuna panya wana familia zao na yeye ndiyo anawalisha. 6. Ukiwa ugenini usinyamaze sana. Wenyeji wanaweza wakadhani unafikiria kuwaua. 7. Kila mtu anauogopa usiku. Kichaa mmoja alisikika akisema, “Usiku umeingia waniroge tena.” 8. Pombe mbaya, nimekutana na mlevi anatafuta wanawake wembamba atengeneze fagio. 9. Niliwahi kupanda basi, dereva analalamika njia nzima, “Nimefanya kazi miaka mingi, mafanikio hakuna. Sasa leo mwisho.” Abiria wakaanza kuomba kushuka mmojammoja. 10. Mchana hupati hela, usiku hupati usingizi. Kwa kifupi
Read More»