Chimbuko la Fasihi na Sanaa, Mtazamo wa Kiyakinifu na Kidhanifu

By
CHIMBUKO LA FASIHI NA SANAA

Mitazamo miwili inaeleza kuhusu chimbuko la fasihi: Wa kwanza ni ule wa kidhanifu na wa pili ni mtazamo wa kiyakinifu.

Mtazamo wa Kidhanifu

Mtazamo huu hoja zake zimo katika kudhani tu na kamwe hoja hizo haziwezi kuthibitika kisayansi.
Mtazamo huu unaeleza kwamba, fasihi hutoka kwa Mungu na mwanadamu huipokea fasihi kutoka kwa Mungu huyo.
Wataalamu ambao maandiko yao yanakubaliana na mtazamo huu miongoni mwao ni F. Nkwera na John Ramadhani.
Mfano Nkwera anakubaliana na nadharia hii kwa kusema: “Matengenezo ya sanaa huonekana kuwa ni shughuli ya kiungu yenye kumwiga Mungu ambaye ndiye msanii wa kwanza.”
Ukiuchunguza kwa undani mtazamo huu unaelekea kuamini kuwa, mwanadamu hahusiki katika utengenezaji wa fasihi, bali hupewa fasihi hiyo ikiwa tayari imetengenezwa. Haya ni mawazo yaliyochakaa na yanayoibua maswali mengi kuliko majibu.
Pia, mtazamo huu unamtenga msanii na jamii yake na kumpa uwezo mkubwa mno wa kuwa karibu na Mungu kuliko watu wengine wa kawaida.
Mtazamo huu umewaathiri zaidi waandishi wengi wa mashairi. Mara nyingi katika beti zao huanza kwa kumshukuru Mungu kwa kuwapa uwezo wa kuandika na humaliza kwa kumshukuru Mungu tena kwa kuwajaalia uwezo huo wa kuzipanga beti zikasomeka.

Mtazamo wa kiyakinifu

Mtazamo huu unakuja na hoja ambazo angalau zinaweza kuthibitika kisayansi. Unaeleza kuwa, chanzo cha fasihi ni mwanadamu mwenyewe na mazingira yake.
Hadithi, methali, vitendawili, nyimbo, tenzi, majigambo, mafumbo n.k vilitungwa na kusimuliwa kwa lengo la kufunza, kukosoa, kuadibu, kuamsha fikra, na kuiburudisha jamii baada ya kazi ili kuipunguzia uchovu.
Sanaa hii ilirithishwa kutoka kizazi hadi kizazi kwa njia ya masimulizi. Baadaye mwanadamu kaendelea sana kiteknolojia na ameweza kuhifadhi na kusambaza fasihi kwa njia za haraka zaidi. Njia zinazotumika leo hii ni: kanda za kunasia sauti, kanda za video, runinga, kompyuta na intanenti. Hivyo hoja ya kuwa chanzo cha fasihi ni mwanadamu mwenyewe inakubalika.

Marejeo:

Nkwera, F. (1978) Sarufi na Fasihi Sekondari na Vyuo. TPH: Dar es Salaam.
J.A Masebo & N. Nyangwine. (2007). Fasihi kwa Ujumla: Nadharia ya Fasihi. Nyambari Nyangwine Publishers: Dar es Salaam.

Popular posts from this blog

Jinsi ya Kuandika CV | Mfano wa CV Wasifu

By
Image
Kitaalamu Zaidi, Tunaweza Kukuandikia Barua ya Maombi ya Kazi na CV Uitwe Katika Usaili na Upate Kazi. Barua Tsh. 5,000/= na CV Tsh. 9,000/=. Gusa Hapa Kuwasiliana Nasi. CV au wasifu ni kitu cha lazima kwa yeyote anayeomba kazi. Watu wengi wanaokosa kazi, tatizo huwa siyo wao, bali tatizo huwa ni CV zao. Kumekuwa na makosa mengi katika uandishi wa CV jambo ambalo limesababisha watafuta kazi wengi kushindwa kuitwa kwenye usaili. Makala hii itakueleza namna sahihi ya kuandika CV, utaitwa katika ‘interview’ nyingi endapo utaandika CV sahihi. Tena nakukumbusha, kila taaluma ina aina yake ya CV, CV ya rubani haifanani na CV ya injinia. Vivyo hivyo, CV ya mpishi haifananani na CV ya Mwalimu. Pia nakukumbusha usome jinsi ya kuandika barua ya maombi ya kazi , kwani CV huenda pamoja na barua ya maombi ya kazi. Hatua ya kwanza nitaonesha mfano wa CV kwa lugha ya Kiswahili na hatua ya pili nitaonesha mfano wa CV kwa lugha ya Kiingereza halafu utachagua mwenyewe utumie lugha gani katika kua
Read More»

Jinsi ya Kuandika Barua ya Maombi ya Kazi Mwaka 2024

By
Image
Kitaalamu Zaidi, Tunaweza Kukuandikia Barua ya Maombi ya Kazi na CV Uitwe Katika Usaili na Upate Kazi. Barua Tsh. 5,000/= na CV Tsh. 9,000/=. Gusa Hapa Kuwasiliana Nasi. Umewekeza katika elimu yako, una kila sifa ya kupata kazi fulani lakini hupati kazi hiyo, inawezekana kabisa sababu mojawapo inayokufanya usipate kazi unayoitaka ni kutokujua kuandika barua ya maombi ya kazi au unapoandika, unaandika katika namna mbaya inayofanya waajiri wakupuuze. Kwa muda mrefu nimekuwa nikiulizwa na wanafunzi na wasomaji wa mtandao wangu kuhusu jinsi ya kuandika barua ya maombi ya kazi kwa kiswahili, na wengine huuliza kuhusu jinsi ya kuandika barua ya maombi ya kazi kwa kiingereza. Waombaji wengi huuliza kuhusu maombi ya kazi ya udereva, hotelini, kazi za polisi, ualimu, afya utendaji wa kijiji na kazi chungu nzima ambazo haziwezi kutosha hapa zikiandikwa. Kazi zote siku hizi zinahitaji kuandika barua, hata kama unataka kujitolea, lazima utaandika barua! Isivyo bahati ni kuwa, hata mtandaoni
Read More»

Sifa Bainifu za Irabu ya Kiswahili Sanifu

By
Image
Fafanua kwa kina huku ukitumia mchoro sifa bainifu za irabu ya Kiswahili sanifu. Irabu ni aina ya vitamkwa ambavyo hutolewa pasi, bila kuwepo kizuizi chochote katika mkondohewa au hewa itokayo mapafuni ikipitia katika chemba ya kinywa au ya pua iwapo irabu hiyo itasilimishwa. Irabu ziko za aina nyingi lakini tutatumia zaidi irabu za lugha ya Kiswahili. Katika kuainisha sifa za irabu ni lazima kuzingatia lugha ambamo irabu hizo zinatumika, kwa sababu kila lugha huchagua idadi ya irabu kadhaa kutoka katika bohari la sauti kwa kuzingatia irabu msingi ambacho ndicho msingi wa irabu za lugha mbalimbali. Kuhusu lugha za Kibantu kuna irabu kuu tano ambazo hutumika karibu katika lugha nyingi za Kibantu na lugha ya Kiswahili ikiwemo kama asemavyo Massamba na wenzake (2004). Irabu hizo huwakilishwa kiimaandishi kama ifuatavyo. Maandishi ya kawaida Maandishi ya kifonetiki a) i                        [i] mfano katika neno l i a, p i ka b) e                      [ε] mfano katika neno ch
Read More»