Mwalimu Makoba

Mawasiliano ni kitendo cha kupashana habari. Inaweza kuwa kwa mdomo baina ya mtu na mtu, simu, barua au njia yoyote itakayosaidia kutoa habari sehemu fulani kuipeleka mahali pengine. Tunasema mawasiliano yamekamilika pale yanapoleta maana iliyokusudiwa. Jamii inayoishi watu, huwasiliana. Chombo kinachotumiwa kwa mawasiliano baina ya mtu na mtu kinaitwa lugha. Lugha ni mfumo wa sauti za nasibu zilizokubaliwa na watu ili zitumike kwa mawasiliano. Lugha hujumuisha: sauti, silabi, neno na sentensi. Unapowasiliana kwa kutumia lugha ya Kiswahili ni muhimu kuzingatia: kiimbo, mkazo, matamshi na lafudhi sahihi. Dhima ya lugha katika mawasiliano 1. Kupashana habari Watu hupashana habari mbalimbali kwa kutumia lugha. Habari za furaha na huzuni zote hutolewa kwa kutumia lugha. Taarifa ya habari katika redio na runinga ni mfano wa namna lugha inavyotumika kama chombo cha kupashana habari. 2. Kutambulisha mtumiaji wa lugha Kwa kusikia watu wakiwa wanazungumza, tunapata kuwafahamu watu hao ni wa ja...

Uandishi wa Insha Insha ni mfululizo wa sentensi zinazohusiana na mada inayozungumziwa au kuandikwa. Urefu au ufupi wa insha hutegemea mada husika inayojadiliwa. Muundo wa Insha Insha bora inatakiwa iwe na  muundo huu : -  Kichwa cha insha -  Mwanzo  au utangulizi  wa insha -  Kiini cha insha -  Mwisho  wa insha Insha za wasifu insha za wasifu ni isha zinazoelezea uzuri wa kitu, mtu, mahali au hali fulani. Mfano wa insha ya wasifu BAHARI YA HINDI Bahari ya Hindi ni bahari kubwa inayobeba eneo la mashariki mwa Afrika mpaka kwenda India. Nchini Tanzania, bahari ya Hindi ipo katika mikoa ya: Pwani, Tanga, Dar es Salaam, Lindi na Mtwara. Bahari hii ni miongoni mwa maliasili zenye thamani nchini Tanzania. Bahari ya Hindi huonekani ya bluu ukiitazama kwa mbali. Hii ni kwa sababu maji yake huakisi mawingu na kuifanya ionekane kama ya bluu. Hata hivyo, ukiyafikia maji yake ni meupe tena safi. Bahari ya Hindi pembezoni kabla ya k...

Maana ya hadithi Awali ya yote, nitatoa maana ya hadithi kama ninavyoelewa mwenyewe katika fikra zangu… Hadithi ni masimulizi yanayowasilishwa kwa lugha ya nathari kuhusu watu, wanyama na kitu chochote kile kinachoelezeka. Kuna vipera vingi vya hadithi, ila vinavyoonekana kutambulika napengine kufundishwa zaidi ni: Ngano, vigano, soga, tarihi na visakale. Lengo la mada hii ni kutoa mfano wa kila kipera kati ya vipera hivyo vingi. Uko tayari kutazama mifano hii? Kama jibu ni ndiyo, endelea kusoma. Mfano wa ngano Upo utata wa kitaaluma katika kutoa maana ya ngano, kwani wengine husema ngano ndiyo hadithi, japo sikubaliani nao, naamini wana haki ya kusema hivyo - midomo ikikosa cha kutafuna, hufyatua maneno! Maana yangu, huenda ikautoa utata huo, ama ikauendeleza. Ngano ni utungo wenye visa vya kubuni ambao wahusika wake huwa ni wanyama. Hivyo unapoandika ngano, zingatia mambo haya: Hadithi yako iwe na wahusika wanyama. Iwe na funzo fulani. Iwe na mwanzo maalumu: Kwa m...

SHULE YA SEKONDARI SAMATA, S.  L.P 700, DAR ES SALAAM. 09/07/2018. Mpendwa rafiki, Habari yako, natumaini unaendelea vyema huko nyumbani Makete. Mimi pia ni mzima wa afya. Madhumuni ya kukuandikia barua hii, ni kutaka kukufahamisha juu ya maandalizi yangu ya mtihani wa kidato cha nne ambao ninakwenda kuufanya ifikapo tarehe tano Novemba. Nimejiandaa vyema katika masomo yote na ninatumaini nitafaulu vyema. Pia, nimepitia mitihani yote ya taifa iliyopita na nimeona jinsi maswali yanavyotoka. Mbali na hayo, nimekuwa nikijipima kwa kufanya mitihani mbalimbali na matokeo yangu ni mazuri sana. Basi rafiki naomba nikutakie kila la heri katika maisha yako hapo Makete. Nisalimie wote wanaonifahamu. Rafiki yako, Kijoto Bohari.

Nimekuwa nikiulizwa maswali mbalimbali na wanafunzi, nami nipatapo muda, huyajibu maswali hayo. Kwa kuwa ni maswali yanayoulizwa sana, pengine hata wewe ukawa unatafuta majibu yake. Twende pamoja. Baadhi ya majibu yamejibiwa kwa lugha ya mkato ili kuokoa muda! 1. Vigano ni nini? tunga vigano kwa kutumia methali isemayo "umdhaniaye ndiye kumbe siye." Vigano ni hadithi fupifupi zinazosimuliwa kwa lengo la kueleza makosa au maovu ya watu fulani ili kutoa maadili mema yanayofaa kwa wanajamii. Masimulizi ya vigano mara nyingi hutumia methali kama msingi wake wa maadili. Methali hiyo ndiyo hujengewa masimulizi yanayolenga kumwonya mwanajamii anayetenda kinyume na maadili ya jamii yake. UMDHANIAYE NDIYE KUMBE SIYE Mzee Magani alimwamini sana mke wake, hakudhani siku moja angekuja kumfanyia unyama. Alimpenda na kumjali sana, alisahau msemo wa wahenga kuwa, umdhaniaye ndiye kumbe siye. Siku moja akiwa katika harakati za maisha za kila siku, alikumbuka kuwa am...

Insha ni mfululizo wa sentensi zinazohusiana na mada inayozungumziwa au kuandikwa. Urefu au ufupi wa insha hutegemea mada husika inayojadiliwa. Muundo wa Insha Insha bora inatakiwa iwe na mambo haya: -       Kichwa cha insha -       Mwanzo wa insha -       Kiini cha insha -       Mwisho wa insha Zipo aina tatu za insha: insha za wasifu, insha za hoja na insha za kisanaa. Katika kipengele hiki, hatutajadili aina za insha bali tutatazamia namna ya kuandika insha kwa ujumla. Baada ya kutazama mambo hayo, sasa soma mfano huu wa insha iliyoandikwa. Swali la nane, mtihani wa necta mwaka 2009. Andika insha yenye maneno 250 kuhusu moja ya mada zifuatazo: (a) Aisifuye mvua imemnyeshea. (b) Elimu ya msingi ina umuhimu wake katika jamii. (c) Maradhi yanavyorudisha nyuma maendeleo ya familia hatimaye Taifa. (d) Kuelimika kwa msichana ni kuelimika kwa jamii. (e) Wanya...